راهبرد عملیاتی در تبدیل ایران به هاب غذای منطقه
گروه «تولید و تجارت» اندیشکده اقتصاد مقاومتی، یک «گزارش تک برگ» تحت عنوان «راهبرد عملیاتی در تبدیل ایران به هاب غذای منطقه» تهیه کرده است. گزارش تک برگ یکی از انواع تولیدات اندیشکده اقتصاد مقاومتی است که با هدف بیان یک مسئله و تحلیل آن و سپس ارائه پیشنهاد در خصوص آن، به صورت مختصر و مفید (یک تا دو صفحه) تهیه میشود. گزارش تک برگ دارای منابع و تحقیقات پشتیبان است.
در مقدمه این گزارش آمده است:
موقعیت جغرافیایی ایران در همسایگی کشورهای تولیدکننده مواد اولیه صنایع غذایی و کشاورزی و کشورهای مصرفکننده فرآوردههای غذایی و همچنین ظرفیت بزرگ صنعتی کشور در این حوزه، یک فرصت ویژه جهت تبدیل شدن به هاب غذای منطقه پیش روی ایران قرار داده است. در «تبدیل ایران به هاب غذا» دو رویکرد وجود دارد. رویکرد اول «ترانزیت محور» است و بر فعالسازی محورها و مسیرهای ترانزیتی تمرکز دارد. مطابق این رویکرد، برای تبدیل ایران به هاب غذا باید امکان عبور و سوآپ کالا از مسیرهای جادهای و ریلی ایران فراهم شود. این رویکرد از لحاظ راهبردی حائز اهمیت است و باید دنبال شود؛ اما از آنجا که پیادهسازی آن وابسته به ایجاد مسیرهای ترانزیتی به ویژه در حوزه ریلی با بودجه دولتی و یا سرمایهگذاری قابل توجه است که امکان تامین آن در کوتاه مدت فراهم نیست، با اجرا فاصله دارد و به عنوان اولویت پیشنهاد نمیشود. رویکرد دوم «صنعت محور» است و بر ایجاد فرصت واردات مواد اولیه، پردازش و صادرات برای صنایع داخلی تمرکز دارد. در این رویکرد که در اجرا قائم به بخشی خصوصی است، دولت زیرساختهای نرم و سخت را فراهم کرده و بخش خصوصی مبتنی بر آن فعالیت میکند. با توجه به توان صنایع داخلی، ظرفیت خالی گسترده در این زمینه، عدم وابستگی اجرا به دولت، عدم نیاز به بودجه قابل توجه دولتی و ظرفیت ایجاد همکاری مشترک با تعداد زیادی از کشورها، این رویکرد اولویت دارد و از منظر آورده اقتصادی و راهبردی نیز نسبت به رویکرد ترانزیت محور حائز اهمیت بیشتری است. تبدیل ایران به هاب غذا با «رویکرد صنعت محور» یک فرصت بزرگ است که میتواند منجر به «نقشآفرینی اقتصادی ایران در نظم جدید جهانی» شود و برگ برنده کشور در تحولات بینالمللی اخیر باشد.