ظرفیت نظام بانکی چین برای انجام مبادلات دوجانبه در شرایط تحریم
گروه «تولید و تجارت» اندیشکده اقتصاد مقاومتی، یک گزارش سیاستی تحت عنوان «ظرفیت نظام بانکی چین برای انجام مبادلات دوجانبه در شرایط تحریم» منتشر کرده است.
گزارش سیاستی یکی از انواع تولیدات اندیشکده است که با هدف طرح مختصر و مفید یک مسئله و ارائه پیشنهاد برای حل آن، ویژه تصمیم‌گیران تهیه می‌شود.
در خلاصه مدیریتی این گزارش آمده است:
با اعمال تحریم های پولی و بانکی از جانب آمریکا علیه ایران، مبادلات تجاری ایران با کشورهای طرف تجاری به سختی و با هزینه‌های بالا انجام می‌شود. تحریم‌ها و تهدیدات آمریکا موجب شده است بسیاری از بانک‌های مطرح و بزرگ بین‌المللی به دلیل حضور در بازارهای مالی آمریکا و وابستگی به نظام پرداخت دلاری، از ادامه همکاری با ایران واهمه داشته باشند. در این شرایط، لازم است تدابیر ویژه و خلاقانه در راستای بی اثر کردن تحریم‌ها اندیشیده شود؛ به گونه‌ای که همکاری بانکی ایران با کشورهای طرف تجاری، در بسترهای مستقل از نظام پرداخت دلاری صورت بگیرد.
بررسی‌ها حاکی از آن است که بانک‌های مختلف در کشورها، الزاما در فضای نظام دلاری فعالیت نمی‌کنند و همه آنها، به چرخه دلاری دسترسی ندارند. همچنین اکثر این بانک‌ها، فعالیت ارزی بین‌المللی مرتبط با بازارهای مالی آمریکا انجام نمی‌دهند. در واقع بخش قابل توجهی از بانک‌ها در کشورهای مختلف، در فضای ارز ملی کشور خود فعال بوده و به نظامات پرداخت داخلی متصل هستند. در نتیجه در اکثر کشورهای طرف تجاری ایران، این امکان فراهم است که در صورت برآورده شدن برخی الزامات، با بانک‌ها بدون آنکه واهمه از تحریم‌های آمریکا و قطع دسترسی به چرخه دلار وجود داشته باشند، وارد تعامل شد.
به طور کلی، در صورتی که یک بانک خارجی عملیات مستقیم دلاری انجام ندهد، سهامش در بازارهای آمریکا عرضه نشده باشد و سهامدار خارجی (به خصوص آمریکایی) نداشته باشد، می‌تواند شرایط اولیه برای برقراری ارتباط و همکاری مالی با ایران را داشته باشد. امکان تحریم چنین بانک‌هایی پایین است و حتی در صورت تحریم شدن، مشکلی برای ادامه فعالیتشان به وجود نمی‌آید.
کشور چین یکی از کشورهایی است که طی سال‌های اخیر، از شرکای اصلی تجاری ایران بوده است. آمار تراکنش روزانه با این کشور نشان می‌دهد مبادلات مالی ایران و چین، از طریق بانک‌های کوچک و متوسط این کشور که ویژگی‌های گفته شده را دارا هستند، امکانپذیر است. در واقع برای مبادله با چین، نیاز به تعامل با بانک‌های بزرگ این کشور که امکان تحریم آنها توسط آمریکا وجود دارد، نیست.
تحقیقات میدانی نشان می‌دهد حداقل ۱۸ بانک فعال در کشور چین وجود دارد که ایران می‌تواند برای مبادلات روزانه با چین، با آنها همکاری نماید. همچنین از طریق سیستم CIPS چین، ایران می‌تواند مبادلات بانکی خود با این کشور و حتی دیگر کشورهای فعال در این سیستم را مستقل از سوئیفت مدیریت نماید.
