طرح اصلاح تعرفه برق و گاز مشترکین پرمصرف خانگی
گروه «انرژی» اندیشکده اقتصاد مقاومتی، یک گزارش سیاستی تحت عنوان «طرح اصلاح تعرفه برق و گاز مشترکین پرمصرف خانگی مبتنی بر سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی» منتشر کرده است.
گزارش سیاستی یکی از انواع تولیدات اندیشکده است که با هدف طرح مختصر و مفید یک مسئله و ارائه پیشنهاد برای حل آن، ویژه تصمیم‌گیران تهیه می‌شود.
در خلاصه مدیریتی این گزارش آمده است:
نظام پلکانی تعرفه‌های برق و گاز مشترکین خانگی در حال حاضر به گونه ای طراحی شده است که هر چقدر مشترکین بیشتر مصرف کنند، از «یارانه پنهان» بیشتری بهره‌مند خواهند شد. به علاوه تا قبل از سال ۱۳۹۸، افزایش سالانه تعرفه‌ها برای همه مشترکین یکسان بوده و لذا فشار اقتصادی ناشی از آن، بر همه اقشار جامعه اعمال شده است.
به منظور حل این مسئله در راستای اجرای ماده ۴ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، اصلاح تعرفه برق و گاز مشترکین پرمصرف خانگی ضروری است. اقدامی که با کاهش یارانه پنهان گاز و برق، درآمدهای دولت را افزایش داده و علاوه بر تحقق عدالت در توزیع یارانه‌های انرژی، مصرف انرژی را کاهش می‌دهد.
با اصلاح تعرفه‌های مشترکین پرمصرف گاز و برق خانگی و کاهش و حذف تدریجی یارانه پنهان آنها، اولا فشار اقتصادی بر همه مصرف‌کنندگان وارد نمی‌شود، ثانیا افزایش قیمت ناشی از حذف یارانه پنهان مشترکین پرمصرف می‌تواند در کاهش مصرف این گروه تاثیرگذار باشد و به این ترتیب باعث کاهش شدت انرژی کشور شود. به این ترتیب به کسانی که بیشتر از الگوی تعیین شده، انرژی مصرف می‌کنند، یارانه دولتی در حوزه انرژی داده نمی‌شود و عدالت اجتماعی در این زمینه بیشتر محقق می‌شود.
در این گزارش با محاسبه میانگین قیمت فعلی گاز و برق برای مشترکین خانگی و همچنین در نظر گرفتن قیمت واقعی این دو حامل انرژی بر مبنای ارزش واقعی گاز با روش‌های مختلف، یارانه پنهانی که به مصرف‌کنندگان خانگی گاز و برق تخصیص داده می‌شود، محاسبه شده است. بر این اساس در مجموع حدود ۷۰ هزار میلیارد تومان یارانه پنهان گاز و ۳۰ هزار میلیارد تومان یارانه پنهان برق به مشترکین خانگی تخصیص می یابد؛ که البته همه این میزان یارانه قابل حذف نیست و بخش عمده آن به مشترکین کم مصرف و اقشار متوسط و رو به پائین جامعه تعلق دارد.
در طرح پیشنهادی این گزارش به عنوان اولین گام در حذف یارانه پنهان مشترکین پرمصرف، افزایش تعرفه گاز و برق تنها برای مشترکینی خواهد بود که مصرف ماهانه آنها بالاتر از الگو است. به عبارت دیگر، طرح پیشنهادی تنها نزدیک به ۲۵ درصد مشترکین گاز و ۱۵ درصد مشترکین برق را شامل می‌شود و از این طریق، بر اساس الگوی انتخابی از میان روش‌های ارائه شده، بین ۱۵۰۰ تا حدود ۳۰۰۰ میلیارد تومان درآمد از محل حذف یارانه پنهان این مشترکین برای دولت حاصل می شود. بدین ترتیب علاوه بر اینکه به اقشار متوسط و رو به پائین جامعه فشار وارد نمی شود، الگوی مصرف نیز اصلاح می گردد.
لازم به ذکر است، طرح ارائه شده در این گزارش تنها نمونه‌ای از روش‌های افزایش تعرفه گاز و برق برای مصارف بالاتر از الگوست که در دنیا نیز تجربه شده است و به عنوان گام اول در اصلاح نظام تعرفه گذاری تلقی می شود. در صورتی که تصمیم دولت بر کاهش بیشتر یارانه پنهان مشترکین پرمصرف به طور کامل باشد، اعمال تعرفه‌های موثرتر امکان‌پذیر است.
