ویژه نامه چهارمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی: مسیر فرمانده اقتصاد ایران
اندیشکده اقتصاد مقاومتی در جریان چهارمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی که بهمن ماه ۱۳۹۶ برگزار شد، ویژه نامه «مسیر فرمانده اقتصاد ایران» را منتشر نمود. در این نشریه، اقدامات ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی مورد نقد و بررسی قرار گرفته و سپس، اقدامات ۱۰ دستگاه منتخب در اقتصاد مقاومتی در چارچوب ۹۵ اقدام جهشی و اولویت دار ارزیابی شده است.
در این ویژه نامه به منظور ارزیابی پروژه های مصوب هر دستگاه در الگوی اقتصاد مقاومتی، ۱۰ دستگاه به عنوان نمونه انتخاب شده است که ۷۵ درصد از پروژه های مصوب ستاد را دارا هستند و در مجموع، ۱۴۹ پروژه غیرتکراری دارند.
هرچند تمامی دستگاه ها و قوای نظام باید در تحقق اقتصاد مقاومتی نقش آفرینی کنند، اما پر واضح است که بعضی دستگاه ها، نقش مهم تر و ویژه تری در این زمینه دارند. همچنین که این انتظار نیز وجود داشته است که پروژه های دستگاه های منتخب، از میان مهمترین و اولویت دارترین اقدامات انتخاب شده باشد.
برای هر یک از ۱۰ دستگاه بر اساس چالش های حوزه کاری در تحقق اقتصاد مقاومتی و همچنین سیاست های کلی و اقدامات پیشنهادی رهبر انقلاب در این زمینه، اقداماتی تحت عنوان «اقدامات جهشی و اولویت دار» برآمده از بررسی های کارشناسی و کسب نظر از صاحب نظران، به همراه بیان استدلال در خصوص اهمیت و ارتباط آن با اقتصاد مقاومتی، ارائه شده است که ۹۵ مورد را شامل می شود.
سپس در این چارچوب، پروژه های مصوب هر دستگاه سنجیده شده و در سه دسته «اقدامات جهشی و اولویت دار»، «اقدامات جاری و معمولی» و «اقدامات مبهم و کلی» قرار گرفته است.
در واقع برای تحقق اقتصاد مقاومتی، ضروری است برای هر دستگاه به جای تعیین اقداماتی که طبق فرموده رهبر انقلاب «اقدامات جاری و معمولی» محسوب می شود و باید در شرایط عادی انجام شود، «اقدامات جهشی و اولویت دار» به عنوان پروژه تعریف شده باشد تا در مقاوم سازی اقتصاد تسریع گردد.
البته انجام «اقدامات جاری و معمولی» نیز قطعا مهم بوده و به زمینه سازی برای انجام «اقدامات جهشی و اولویت دار» اقتصاد مقاومتی می انجامد و در عمده موارد باید هم انجام شود، اما برای ارزیابی حرکت دستگاه ها و ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی در مسیر تحقق اقتصاد مقاومتی، «اقدامات جهشی و اولویت دار» حائز اهمیت و لازمه بررسی است.
در این زمینه رهبر انقلاب در شهریورماه سال ۱۳۹۴ فرمودند:
«بعضی از کارهایی که گزارش شده، مربوط به بندهای اقتصاد مقاومتی نیست، اگرچه حالا ارتباط داده شده امّا کارهای جاری دستگاه‌ها است؛ بالاخره دستگاه‌ها یک کارهای جاری دارند و اینها را به شما گزارش کردند که این کارها را ما کردیم؛ اینها آمده جزو کارنامه‌ی دستگاه‌ها در زمینه‌ی اقتصاد مقاومتی؛ درحالی‌که این نیست. بعضی از کارها هم ارتباطی اصلاً به بندهای اقتصاد مقاومتی ندارد؛ این مقدار کافی نیست.»
آیت الله خامنه ای همچنین در شهریورماه سال ۱۳۹۵ عنوان کردند:
«در اقتصاد مقاومتی آن چیزی که مورد انتظار است، یک کار جهشی است. ببینید، دستگاه و دولت، خب یک کارهای متعارفی دارد، کارهای معمولی‌ای دارد در زمینه‌های اقتصاد در همه‌ی بخش های مختلف این وزارتخانه‌های چندین‌گانه‌ی اقتصادی که دارد انجام می‌گیرد؛ این کارها که خب باید انجام بگیرد؛ [امّا] از جمله‌ی چیزهایی که در اقتصاد مقاومتی مورد نظر است، یک کار فوق‌العاده است، یک کار جهشی است.»
بر اساس نتایج ارزیابی دستگاه های منتخب در این فصل، اینکه هر دستگاه چه میزان پروژه ها را اجرا کرده، در چه مرحله ای قرار دارد و چرا بعضی از پروژه ها در سال جدید حذف شده است، مورد بررسی قرار نگرفته و اصل بر پیشبرد کارها گذاشته شده است؛ هرچند تاکنون گزارشی در این خصوص توسط ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی ارائه نشده است.
نکته مورد تاکید در این ارزیابی، میزان انطباق پروژه های تعریف شده ۱۰ دستگاه اصلی منتخب با اقتصاد مقاومتی و جهشی و اولویت دار بودن آن بررسی شده است.
نتایج بررسی ها نشان می دهد که پروژه های مصوب هر یک از دستگاه ها در ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی، تا چه میزان در جهت اقتصاد مقاومتی قرار دارد و جزو «اقدامات جهشی و اولویت دار» محسوب می شود. بر این اساس به هر یک از دستگاه ها، یک نمره اختصاص داده شده است؛ هرچه این نمره به ۱۰۰ نزدیکتر باشد، تطابق بیشتر پروژه های دستگاه با اقتصاد مقاومتی و توجه بیشتر به اولویت ها در حوزه کاری دستگاه را نشان می دهد.
میانگین نمره ۱۰ دستگاه منتخب بر اساس ارزیابی صورت گرفته در این فصل، برابر با ۱۸.۳ بوده است و لذا، ۵ دستگاه بالاتر از حد میانگین و ۵ دستگاه پایین تر از حد میانگین بوده اند. همچنین وزارت جهاد کشاورزی به عنوان شاگرد اول اقتصاد مقاومتی با نمره ۴۳.۴ از ۱۰۰ در صدر جدول قرار دارد.
وزارت کار دوم است؛ سازمان برنامه سوم؛ وزارت صنعت چهارم؛ وزارت نفت پنجم؛ وزارت راه ششم؛ وزارت نیرو هفتم؛ وزارت اقتصاد هشتم و بانک مرکزی و وزارت امور خارجه هم در رتبه های آخر قرار دارند.
این نتایج نشان می دهد که ضروری است ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی، اقداماتی به منظور بازتعریف فعالیت های خود انجام داده و پروژه های مهم و اولویت دار اقتصاد مقاومتی را جایگزین بعضی پروژه های فعلی برای هر دستگاه نماید.
