نامه اندیشکده اقتصاد مقاومتی به وزیر راه و شهرسازی: ضرورت بهسازی و نوسازی سالانه ۲۰۰ هزار مسکن روستایی
جناب آقای دکتر آخوندی
وزیر محترم راه و شهرسازی
سلام علیکم
همانطور که مستحضرید؛ در حال حاضر بسیاری از روستاهای کشور با مسئله بحرانی خانه‌های ناایمن و غیرمقاوم درگیر هستند. طبق آمار بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، از ۵.۳ میلیون واحد روستایی، بیش از ۳.۲ میلیون واحد غیرمقاوم هستند؛ به عبارت دیگر ۶۱ درصد از مسکن‌های روستایی سطح کشور با کوچک‌ترین زلزله فرومی‌ریزند و به این ترتیب، جان ۱۳ میلیون روستایی در خطر است.
همانطور که در زلزله اخیر استان کرمانشاه مشهود بود، عمده جان‌باختگان و مجروحین روستایی، مربوط به ساکنین واحدهایی روستایی غیرمقاوم بودند. لذا ضروری است برای پیشگیری از خسارات جانی و مالی در بلایای طبیعی آینده، بهسازی و نوسازی مسکن روستایی طبق قانون در دستور کار قرار گیرد.
بر اساس بخش ۱ بند «ب» ماده ۵۹ قانون برنامه ششم توسعه کشور، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و دولت موظف به بهسازی و نوسازی سالانه ۲۰۰ هزار واحد مسکن روستایی در کشور هستند. به‌رغم این هدف‌گذاری، در سال‌های اخیر تکلیف قانونی مذکور محقق نشده است؛ به‌طوری‌که طبق آمار بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، عقد قرارداد از میانگین ۲۱۵ هزار واحد مسکونی در ۷ سال ابتدایی طرح از ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۱، به حدود ۶۰ هزار واحد در ۵ سال اخیر از ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۶ رسیده است که روند نزولی بهسازی و نوسازی مسکن‌های روستایی را به‌وضوح نشان می‌دهد.
دلیل اصلی این کاهش محسوس، عدم همراهی بانک‌ها در تأمین منابع و اعتبارات لازم بوده است. دلیل دیگر مبلغ کم وام و عدم تناسب آن با هزینه‌های ساخت یک واحد مسکونی ایمن و استاندارد است.
بهسازی و نوسازی سالانه ۲۰۰ هزار مسکن روستایی علاوه بر امنیت زندگی در روستا، می تواند زمینه اشتغال پایدار جمع کثیری از روستاییان (معادل ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار نفر) را فراهم نماید. بنابراین ضروری است طبق قانون، دولت و مشخصا وزارت راه و شهرسازی، موانع بهسازی و نوسازی سالانه ۲۰۰ هزار مسکن روستایی در کشور را مرتفع نماید.
بر این اساس، پیشنهاد می شود تسهیلات بهسازی و نوسازی سالانه ۲۰۰ هزار مسکن روستایی به ازای هر واحد از ۲۰۰ میلیون ریال به ۳۰۰ میلیون ریال افزایش یابد و به‌منظور تأمین اعتبارات آن، علاوه بر تامین یارانه سود، از وصولی اقساط مسکن مهر نیز استفاده شود؛ این منابع طبق آمارهای بانک مسکن سالانه حدود ۵ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود و می تواند در این حوزه مورد استفاده قرار گیرد.
امید است که اقدام وزارت راه و شهرسازی در این زمینه، شرایط را برای بهبود زندگی در روستا و ایجاد اشتغال پایدار فراهم آورد. در غیراینصورت، این وزارتخانه باید در خصوص خسارات احتمالی بلایای طبیعی آینده پاسخگو باشد.