نامه اندیشکده اقتصاد مقاومتی به رئیس بانک مرکزی: کفایت منابع بانک‌ها در پرداخت وام ازدواج
جناب آقای دکتر سیف
رئیس کل محترم بانک مرکزی
سلام علیکم
احتراما؛ جنابعالی در نشست مشترکی که با اعضای فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی در ۲۶ دی ماه سال جاری داشتید، عنوان نمودید که اعطای وام ازدواج ۱۵ میلیون تومانی نگرانی‌هایی ایجاد می‌کند و ممکن است منابع قرض الحسنه بانکی کفاف آن را ندهد.
این سخنان در شرایطی مطرح شده است که بررسی های کارشناسی از جمله گزارش مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، خلاف این موضوع را نشان می دهد و طبق برآوردها، نظام بانکی کشور امکان اعطای وام ازدواج ۱۵ میلیون تومانی در سال ۱۳۹۷ را از محل منابع قرض الحسنه بانکی دارد.
همانطور که مستحضر هستید، محل تامین تسهیلات قرض الحسنه بانکی، سپرده های قرض الحسنه مردم است؛ همچنین که بر اساس قانون بودجه و از سال ۱۳۹۵، علاوه بر سپرده های قرض الحسنه پس انداز، استفاده از بخشی از سپرده های قرض الحسنه جاری نیز جهت اعطای تسهیلات قرض الحسنه از جمله وام ازدواج به آن اضافه شده است.
طبق آمار سال های گذشته، حداکثر تقاضای سالیانه تسهیلات قرض الحسنه ازدواج معادل ۱.۳ میلیون نفر بوده است؛ با بیش برآورد و فرض اینکه ۱.۴ میلیون تقاضا برای تسهیلات قرض الحسنه ازدواج ۱۵ میلیون تومانی در سال ۱۳۹۷ وجود داشته باشد، به حدود ۲۱ هزار میلیارد تومان منابع قرض الحسنه برای اعطای این تسهیلات نیاز است.
در کنار این تسهیلات، بر اساس لایحه بودجه سال آتی و همچنین دیگر تکالیف قرض الحسنه بانک ها، حداکثر ۴ هزار میلیارد تومان تقاضای دیگر نیز برای تسهیلات قرض الحسنه در سال ۱۳۹۷ در سایر مصارف وجود خواهد داشت.
لذا در مجموع برای سال آینده، تکالیف قرض الحسنه بانک ها ۲۵ هزار میلیارد تومان خواهد بود. بررسی ها نشان می دهد که این تقاضا به راحتی از طریق سپرده های قرض الحسنه بانکی قابل مدیریت است.
طبق گفته مسئولین بانک مرکزی از جمله اظهارات آقای میرمحمدصادقی مدیرکل اعتبارات آن نهاد، هر سال حدود ۲۰ درصد از تسهیلات قرض الحسنه در قالب اقساط بازپرداخت خواهد شد که می تواند صرف پرداخت تسهیلات جدید شود. از آنجا که حدود ۵۵ هزار میلیارد تومان معادل مانده تسهیلات قرض الحسنه پرداخت شده است، از این محل ۱۱ هزار میلیارد تومان منابع جدید قرض الحسنه برای سال آینده در اختیار بانک ها خواهد بود.
همچنین بررسی آمارها نشان می دهد که سالانه حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد به سپرده های قرض الحسنه اضافه خواهد شد؛ به عنوان نمونه سپرده های قرض الحسنه پس انداز در سال ۱۳۹۵ نسبت به سال گذشته بالغ بر ۲۴ درصد و در ۸ ماهه ابتدایی سال ۱۳۹۶ نیز نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۱.۳ درصد رشد داشته است. در نتیجه در حال حاضر که حدود ۵۳ هزار میلیارد تومان سپرده قرض الحسنه پس انداز در نظام بانکی وجود دارد، با فرض افزایش ۲۱ درصدی این سپرده ها، از این محل نیز حدود ۱۱ هزار میلیارد تومان منابع جدید قرض الحسنه برای سال آینده در اختیار بانک ها خواهد بود.
بنابراین از دو محل فوق الذکر حدود ۲۲ هزار میلیارد تومان منابع قرض الحسنه فراهم است؛ در نتیجه طبق پیشنهاد مرکز پژوهش های مجلس و بر اساس آنچه در قانون بودجه اشاره شده، اضافه شدن تنها ۳ درصد از سپرده های قرض الحسنه جاری که حجمی معادل ۱۰۰ هزار میلیارد تومان دارد به منابع مذکور، شرایط را برای پرداخت ۲۵ هزار میلیارد تومان تسهیلات قرض الحسنه اعم از وام ازدواج ۱۵ میلیون تومانی و دیگر تسهیلات تکلیفی فراهم خواهد کرد.
بر این اساس، ضمن تشکر از بانک مرکزی به دلیل پیگیری اعطای وام ازدواج ۱۰ میلیون تومانی به زوجین در سال های اخیر و اجرای طرح ضربتی، از ریاست محترم آن نهاد تقاضا می شود شرایط را برای تسهیل دریافت ضامن توسط بانک ها از زوجین متقاضی وام ازدواج فراهم نموده و با پیگیری از بانک ها و جریمه بانک های متخلف، شرایط را برای کاهش صف وام ازدواج به کمتر از ۵۰ هزار نفر فراهم آورد.
همچنین به بانک مرکزی پیشنهاد می شود با ایجاد یک سامانه شفاف، سهم هر بانک از منابع قرض الحسنه، وضعیت اعطای وام ازدواج، تعداد جوانان در صف و تعداد وام ازدواج پرداخت شده را به تفکیک هر بانک و هر استان منتشر نموده و ماهانه آن را به روزرسانی نماید. ایجاد سامانه علاوه بر کمک به زوجین در انتخاب بانک، زمینه را برای جریمه بانک هایی که به قانون عمل نمی کنند فراهم خواهد کرد.
امید است که با حمایت از تشکیل خانواده توسط بانک مرکزی و دیگر نهادها، شرایط برای تسهیل ازدواج جوانان در کشور فراهم آید. این مهم علاوه بر تقویت بنیان خانواده در جمهوری اسلامی ایران، امنیت اقتصادی آن را نیز به همراه خواهد داشت.
رونوشت:
دکتر روحانی رئیس محترم جمهور
ذکتر کرباسیان وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی